آموزش برنامه ریزی صحیح

آموزش برنامه ریزی صحیح برای مطلالعه و کسب موفقیت.

مدیریت زمان... 

مدیریت زمان

یکی از اصول مهم مدیریت زمان اصل 20.80 است، یعنی از %20 زمان برای انجام %80 کارهایت استفاده کن.

 موفقیت در مدیریت صحیح زمان وابسته به تشخیص کارهای مهم است.

از نظر مدیریت زمان کارها به چند دسته تقسیم می شوند:

1.کارهای مهم و فوری:

 این کارها خود به خود انجام می گیرد.
۲- کارهای مهم و غیر فوری:

 این دسته کارهایی هستند که افراد موفق و ناموفق را از هم جدا می کنند و معمولا افراد ناموفق آن را به تعویق می اندازند.
۳- کارهای فوری و غیر مهم:

 این کارها در جهت اهداف انسان نیستند اما انجام می شود.
۴- کارهای کم اهمیت و غیر ضروری:

 بعضی افراد به خاطر ناتوانی در انجام کارهای مهم و فوری ( گاهی برای تفنن و گاهی برای فرار از تمرکز حواس ) خود را به این کارها سرگرم می کنند.

موفقیت در مدیریت صحیح زمان وابسته به انتخاب بین کارهای مهم و غیر مهم است، پس برای موفقیت تحصیلی:

۱- از کارهای غیر مهم صرف نظر کنید.
۲- کارها را اولویت بندی کنید.
۳- راهزنان وقت را بشناسید.
۴- راههای ایجاد وقت را یاد بگیرید.

راهزنان وقت:

۱- صحبتهای کم اهمیت
۲- میهمانان ناخوانده
۳- مطالعه مطالب کم اهمیت و غیرضروری
۴- روشهای غیر صحیح و عادات نادرست مطالعه
۵- تلفنهای مزاحم و غیر ضروری
۶- نداشتن انضباط کاری
۷- سستی و بی ارادگی در تصمیم گیری
۸- دوباره کاری
۹- ناتوانی " نه " گفتن به خواسته‌های نابجا
۱۰ - نداشتن تمرکز حواس
۱۱- عادت امروز و فردا کردن
۱۲- ترس از شکست

راههای ایجاد وقت:

1. زنده کردن وقت مرده ( مثل زمانهایی که در انتظار هستیم، زمانی که در اتوبوس می گذرد..)
.2 انجام کارها به طور همزمان
.3تنظیم کردن وقت خواب
.4کنترل بیشتر روی وقت تفریح
.5 نه گفتن به درخواست‌های غیر مهم
.6 عقب انداختن کارهای غیر مهم

شرایط مطالعه بهتر:

بکارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره‌وری بیشتر از مطالعه

شرایط مطالعه ، مواردی هستند که با دانستن ، به کارگیری و یا فراهم نمودن آنها، می توان مطالعه ای مفیدتر و با بازدهی بالاتر داشت.

1.برای موفقیت در مطالعه ، باید درست آغاز کنید:

برنامه درسی خود را طوری تنظیم کنید که از خواندن کتابها ، هدفی واضح و روشن را دنبال کنید

1. درسهای خود را طوری برنامه ریزی کنید که هنگام مطالعه ، ابتدا کتابهای آسان را بخوانید ، نه کتابهای مشکل را.

2.در هنگام مطالعه یک کتاب ، ابتدا از قسمت‌های آسان و جذاب شروع کنید و بعد به سراغ بخشهای مشکل تر آن بروید. قسمت‌های آسان و جذاب علاقه شما را به خواندن افزایش می دهند.

3. در برنامه ریزی درسی خود ، موضوع‌های مشابه را پشت سر هم قرار ندهید و آنها را یکی پس از دیگری مطالعه نکنید تا حد ممکن بین آنها فاصله بگذارید.

4.اگر می خواهید چند کتاب را در یک روز مطالعه کنید ابتدا زمانهای خواندن و ترتیب قرار گرفتن آنها را مشخص کنید و بعد به مطالعه بپردازید .

5. زمانهای مطالعه را به مدتهای دو ساعته تقسیم کنید. هر چقدر زمان کوتاه گردد و موضوع مورد مطالعه عوض گردد ، میزان یادگیری افزایش می یابد .

6.اگر می خواهید در شش روز هفته ، شش کتاب بخوانید، هرگز هر کتاب را در یک روز نخوانید و هر روز را به شش قسمت تقسیم کنید و در هر قسمت ، یک کتاب بخوانید.

7.به روش تدریجی درس بخوانید ، یعنی در طول سال تحصیلی درس بخوانید و خواندن دروس را به شبهای قبل از امتحان موکول نکنید.

2.برنامه ریزی :

یکی از عوامل اصلی موفقیت داشتن، برنامه منظم است.

برنامه ریزی صحیح این است که چگونه از وقت و امکانات موجود حداکثر استفاده را ببرید. داشتن برنامه مهم است ولی مهم تر از آن اجراء برنامه است .

الف. برنامه ریزی درسی:

بهترین برنامه ریزی درسی، خود فرد است . یعنی هر شخص باید با توجه به شرایط روحی ، جسمی ، محیطی ، زمانی ،علاقه ، هدف ، نقاط ضعف و قوت خویش برای خودش برنامه ریزی کند

ب.کوتاه ، ساده و قابل اجراء بودن برنامه صحیح است .

هر قدر برنامه سختترباشد تاثیر منفی برروحیه فرد می گذارند و به خاطر پیچیدگی شان،غالباً با شکست مواجه می شوند.هر قدر برنامه ساده تر باشد،شخص راحت تر آن را در زمان تعیین شده انجام می دهد.

ج.اجراء برنامه در زمان مشخص :

وقتی برنامه ای را نوشته‌اید . باید آن را درزمان مشخص اجرا کنید . اگر نظم خاصی در اجراء برنامه داشته باشید ، به راحتی می توانید به اهداف خویش برسید والا برنامه ها با شکست مواجه میشوند.

3. نظم و ترتیب :

اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد.

رعایت نظم از شرایط مهم مطالعه به حساب می آید . چرا که نظم به ایجاد تمرکز حواس کمک می کند.

4.حفظ آرامش :

آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال می کند.

درسی را که با آرامش بخوانید قطعاً بهتر می توانید بیاموزید ، برای آنکه بازده مطالعه خود را بالا ببرید، در سخت‌ترین شرایط و حتی کوتاهترین زمان نباید مضطرب شوید .

مطالعه با خونسردی کامل ، تاثیری بسیار مثبت در افزایش میزان یادگیری دارد.

دراغلب موارد ، اضطراب ناشی از تفکرات منفی شماست.

5.استفاده صحیح از وقت :

وقت را تلف نکنید زیرا زندگی از وقت تشکیل شده است.

استفاده صحیح از وقت و هدر ندادن آن بسیار مهم است .چرا که زمان از دست رفته را نمی توان مجدداً باز یافت. اگر منصف باشیم با کمی دقت و تامل در می یابیم که مشکل اصلی کمبود وقت نیست ، بلکه در نحوه استفاده از آن است .

6.سلامت و تندرستی :

عقل سالم در بدن سالم است.

سلامت جسمی و روانی در یادگیری تاثیر بسزا دارد.

7. تغذیه مناسب :

تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.

غذا را به موقع و سر وقت بخورید ، از خوردن غذا در ساعت‌های گوناگون و بدون نظم و برنامه به پرهیزید . سعی کنید صبحانه و ناهار و شام را در ساعات معین بخورید . به برنامه غذایی خود نیز نظمی خاص بدهید .

8.تنفس صحیح :

تنفس عمیق باعث می شود که ما در هر نفس اکسیژن بیشتری را به شش‌های خود برسانیم . این اکسیژن به سلولهای مغزی که خود ذخایر اکسیژن کمی دارند ، کمک می کند تا فعالیت بیشتری داشته باشند.

9. ورزش :

شما می توانید ورزشهای دلخواه خود را انتخاب کنید و در برنامه روزانه خود قرار دهید. به طور مثال پیاده روی یکی از ورزشهای مفید و مناسب و در عین حال بسیار ساده و برای عموم امکان پذیر است.

10.استراحت مغزی :

هنگامی که خسته هستید ، مطالعه نکنید.

برای انجام کارهای فکری خصوصاً مطالعه باید مغز کاملاً آماده و سرحال باشد تا در به خاطر سپردن مطالب مشکل نداشته باشد. یکی از روشهای مناسب برای رفع خستگی تنفس عمیق است . همچنین یک خواب سبک و کوتاه در مواقعی که خیلی خسته هستید در برطرف کردن خستگی بسیار مناسب است.

11. خواب کافی :

خواب فراگیری و حافظه را تقویت می کند.

یک خواب 8-6 ساعته معمولاً کافی است و همچنین خواب نیم تا یک ساعت ( ظهرها بعد از ناهار) بسیار مناسب است.

12. درک مطلب :

آنچه در حافظه بلندمدت باقی می ماند ، معنی مطالب است.

سعی کنید هنگام مطالعه ، مطالب را به خوبی درک کنید، تا بتوانید به راحتی آنها را به خاطر بسپارید. نکته ای که بازده مطالعه را بسیار افزایش می دهد، یادداشت برداری مطالب خوانده شده است. یادداشت برداری در افزایش میزان یادگیری بسیار مؤثر است

13. تشویق و پاداش :

تشویق، نیروهای ذهنی و روانی را به فعالیت وا می دارد.

14.شرطی شدن :

شرطی شدن به تمرکز حواس کمک می کند.

برای یادگیری و ایجاد تمرکز حواس شرطی شدن نسبت به مکان و زمان مطالعه نقش مهم دارد . برای آنکه تمرکز حواس راحت تر به دست آید و سریعتر برای آن آماده شوید ، باید به مکان و زمان مطالعه خود را شرطی کنید.

15. تحرک مغزی :

هنگام مطالعه نباید کاملاً آرام نشست.

اصولاً بهترین وضعیت برای مطالعه ، نشستن پشت میز است نه حرکت کردن و راه رفتن.

منظور از تحرک این است که در حین مطالعه هر چند دقیقه ، یک بار حرکتی کوچک داشته باشید تا گردش خون در مغز بهبود یابد و بهتر بتوانید مطالب را بیاموزید . حتی با چند حرکت ساده سرو بدن می توانید از حالت رکودی و رخوت جلوگیری کرده و با تمرکز بالاتری درس بخوانید.

16.اتاق مطالعه :

اتاق مطالعه باید آرام باشد.

_اتاق مطالعه باید ساکت و آرام واز اشیایی که موجب حواس پرتی می شوند،خالی باشد.

_بهترین نور برای مطالعه روشنایی روز است.

_اتاق مطالعه باید از تهویه مناسبی برخوردار باشد.

_در مطالعه فاصله چشم تا کتاب باید رعایت شد و فاصله مناسب حدود 40-30 سانتی متر است.

 17. زمان مطالعه :

زمان مطالعه بستگی به خودش دارد که چه موقع از نظر جسمی و روانی آمادگی لازم را دارید .

نیم ساعت مطالعه و 5 دقیقه استراحت ، روش بسیار خوبی برای مطالعه کردن است.

 

مطالعه مفید چگونه حاصل می شود؟

برای آن که بتوانید بهتر مطالعه کنید ، به نکات زیر توجه نمایید:

1.مکان مطالعه:

مطالعه در منزل، پارک و کتابخانه عمومی از رایج ‌ترین مکان‌های مطالعه محسوب می شوند.

محیط و مکان مطالعه علاوه بر داشتن شرایطی چون سکوت و آرامش، باید تا حد امکان ثابت و بدون تنوع باشد.

2. هدفمندی مطالعه:

هدف‌مندی در مطالعه یعنی داشتن یک ذهنیت روشن و شفاف درباره اهداف، برنامه‌ها و پیش بینی‌های لازم.

3.آغاز هوشیارانه:

هوشیاری یعنی بیداری آگاهانه.

برای داشتن هوشیاری لازم، وضو بگیرید، نیت کنید، برای یکی دو دقیقه چشمان خود را ببندید و افکارتان را بر روی کاری که می خواهید انجام دهید متمرکز کنید، مثل اینکه من در این لحظه با آمادگی کامل می خواهم مطالعه ام را شروع کنم.

4. تفاوت‌های فردی:

مهم تر از آنکه ساعات مطالعه خود را افزایش دهیم، این است که از مطالعه مان هر قدر هم اندک باشد بهترین و بیشترین استفاده را ببریم. پس به جای مقایسه مقدار ساعات خود با دیگران، از زمانهای مطالعه خود به طور مطلوب استفاده کنید.

5.برنامه ای برای افزایش ساعات:

اگر می خواهید که ساعات مطالعه خود را افزایش دهید، دقت کنید که نبایدعجله کرد.چون هر رفتار در طول زمان به وجود می آید، تغییر رفتار نیز نیاز به زمان دارد.عجله درافزایش زمانهای مطالعه به نتیجه ای غیر از آشفتگی و اضطراب نخواهد انجامید.

6.تعیین خط پایه:

مبنای افزایش ساعات مطالعه، ارزیابی وضع فعلی و تعیین خط پایه است.برای یک هفته یا ده روز نموداری رسم کنید که محورعمودی آن نشان دهنده ساعات و بردار افقی آن نشان دهنده روزها باشد.در پایان روز آخرمیانگین ساعات را محاسبه کنید.

 

مطالعه و تکرار:

چرا باید مطالبی را که می خوانیم مرور کنیم؟

زیرا بدون مرور نمی توان انتظار داشت که در جلسه امتحان مطالب خوانده شده را به یاد آورد.

چگونه باید مرور کرد؟

در ابتدا زمان مطالعه را تعیین کنید. مثلاً در ابتدای مطالعه با خود بگویید بعد از دو ساعت آن را متوقف خواهم کرد.

می توانیم با تقسیم جلسه دو ساعته، به چهار جلسه کوتاه تر (هر جلسه 25 دقیقه با استراحتی کوتاه در فواصل آنها) بازده یادگیری را افزایش دهیم.

پس از چه مدت زمانی باید عمل مرور را تکرار کرد؟

اگر پس از ده دقیقه آنچه را که فرا گرفته‌اید به طور خلاصه برای خود یاد آوری کنید؛ نمودار با شیب ملایم تری افت خواهد کرد.

به محض اینکه پس از استراحت برای مطالعه بر می گردیم باید به مرور مطالب جلسه قبل بپردازیم.
 اگر مرور اجمالی مطالعه را یک روز بعد و مجدداً یک هفته بعد تکرار نماییم، نمودار حالت صعودی پیدا می کند.واضح است که با انجام این عمل مطالب فراگرفته شده درحافظه بلند مدت قرار خواهد گرفت.

مطالعه درس هر روز مدرسه در همان روز به مراتب بهتر از آن است که درس هر روز را قبل از کلاس بعدی بخوانید.

 

تکنیک یادگیری یک بار برای همیشه:

در ادامه به مراحل مختلف این روش اشاره می کنیم:

پیش خوانی:

نگاهی سریع و گذرا به متن بیاندازید.
 نکات مهم و کلیدی را بیابید.
سؤالات و تمرین‌های آخر درس را مرور کنید.
پاراگراف اول و آخر و خلاصه درس را به شیوه ای گذرا بخوانید.

سؤال سازی:

در ذهن خود سؤالاتی راجع به موضوع درس بسازید. برای این کار می توانید:.

عناوین و تیترها را بصورت سؤال درآورید.

خواندن:

متن درس را بطور کامل بخوانید. در هنگام خواندن:
به دنبال جواب سؤالاتی باشید که در ذهن خود ساخته بودید.

به سؤالات آخر درس جواب بدهید.
زیر نکات مهم خط بکشید.
اگر مطلبی را درست نفهمیده‌اید، دوباره آن را بخوانید.

بازگویی و تعریف مطالب:

بعد از آنکه خواندن یک بخش به پایان رسید، به باز گویی مطالب آن بپردازید:
مطالب درسی را از حفظ برای خود تکرار کنید و یا خلاصه نویسی کنید.
در تکرار مطالب از روشی که متناسب با تکنیک یادگیری‌تان است، استفاده کنید

_قدرت یادگیری سه برابر می شود با: دیدن، بیان کردن، شنیدن.

_و این قدرت چهار برابر می شود با: دیدن، بیان کردن، شنیدن و نوشتن!

 

مرور مطالب:

بعد از آنکه مطالب را بطور کامل خواندید و برای خود بازگو کردید، نوبت به مرور مطالب می رسد.
روز اول: بلافاصله بعد از مرحله تعریف و بازگویی، 5 دقیقه سریع مطالب را مرور کنید.
24 ساعت بعد: کتاب را ورق بزنید و به نکات مهم نگاهی بیاندازید، 5 دقیقه این کار را انجام دهید.
یک هفته بعد: 5 دقیقه مطالب درسی را مرور کنید. برای مطالبی که سخت تر است بیشتر وقت بگذارید.

کسانی که مطلبی را 6 بار پیاپی می خوانند در مقایسه با کسانی که در 6 نوبت و هر بار 5 دقیقه. این کار را می کنند، درصد یادگیری کمتری دارند.

 

مطالعه به سبکی دیگر!

در این جا با تکنیک " PQRST" که مخفف آن        " Preview" مرور اجمالی،Question"  " سوال، " Read " خواندن، "Self-recitation" تلقین و تکرار " Test" آزمون است آشنا می شوید.

 

مرحله P (مرور اجمالی):

مروری اجمالی بر کل مطالب مورد مطالعه کنید تا از موضوعهای اصلی آن تصوری پیدا کنید با خواندن رئوس مطالب و سپس گفتارهای اصلی.

 مرحله Q(پرسش کردن):

عناوین اصلی مطالب را به یک یا چند پرسش تبدیل کنید؛ پرسش‌هایی که با خواندن آن گفتارها، به پاسخ آنها دست می یابید. باید از خود بپرسید: " مطالب عمده ای که مولف می خواهد در این گفتار بیان کند، چیست؟ "

مرحله R(خواندن):

در این مرحله بکوشید جواب پرسش‌هایی را که در مرحله Q مطرح کرده بودید بیابید و آن را به مطالب دیگری که می دانید ارتباط دهید.

پس می توان واژه‌ها یا عبارات کلیدی را در متن علامت زد. اصولا می بایست 10 الی 15 درصد متن را علامت زد.

*مرحله S (تلقین و تکرار):

پس از به پایان رساندن مطالعه مطالب بکوشید تا نکات آنرا به یاد آورید و اطلاعاتی را که در آن مطرح شده است ازحفظ بیان کنید. روش بسیار موثری برای تثبیت مطالب در حافظه است.

مرحله T(آزمون ):

پس از پایان مطالعه یک فصل، باید از خودتان امتحان بگیرید و کل مطالب فصل را مرور کنید. بنابراین یادداشت‌های خود را دوره کنید.مرحله T را نباید به شب امتحان موکول کرد، بهترین زمان برای اولین مرور هر فصل، بلافاصله پس از خواندن آن است.

مهارتهای خواندن خود را پرورش دهیم:

یک خواننده خوب کسی است که تا جایی که ممکن است:

نکات اصلی مطلب را بگیرد.

در مورد آنچه نویسنده می گوید، فکر کند.

فعال باشد نه منفعل

بر روی چیزی که می خواند تمرکز کند.

هر چیز مربوط به آن موضوع را به خاطر بیاورد.

امیدوارم مفید واقع بوده باشد.